«برلين منفي هفت» نه شعاري است و نه سفارشي!

تهران امروز: تماشاگر ايراني باهوش است و تجربه‌هاي اخير در استقبال از برخي فيلم‌ها اين را نشان مي‌دهد. اگر زماني مخاطبان سينمايي ما به فيلم‌هاي كمدي رجوع مي‌كردند به اين دليل بود كه جريان غالب اكران در همين حوزه محدود بود و معتقدم اگر فيلم خوب باشد،و شرايط اكران مناسب باشد بيننده خود را خواهد داشت.

اين روزها در كنار ديگر فيلم‌هاي روي پرده، «برلين منفي هفت» نيز اكران مي‌شود. اين فيلم زندگي چند مهاجر از کشورهاي مختلف را روايت مي‌کند آدم‌هايي که زندگي تازه‌اي را در برلين جست‌وجو مي‌کنند. فيلم محصول مشترك ايران و آلمان است و در زمان ساختش حاشيه‌هاي زيادي همچون حمايت ميلياردي وجود داشت، حاشيه‌هايي كه به نظر مي‌رسد در اكران نيز دامن اين فيلم را گرفته است.

اما رامتين لوافي همچنان بر عدم حمايت‌ها از توليد «برلين منفي هفت» پافشاري مي‌كند و معتقد است كه اين فيلم هزينه زيادي را براي ساخت دريافت نكرده است. اين كارگردان مايل نيست، درباره تهيه‌كننده فيلم صحبت كند و مي‌گويد: «شغل من ساختن فيلم است و سعي مي‌كنم آثارم را در سالم‌ترين شرايط ساخته و اكران كنم».

در اين فيلم علاوه بر بازيگران خارجي مسعود رايگان و مصطفي زماني نيز به ايفاي نقش مي‌پردازند.فيلمنامه اين اثر را محمدرضا گوهري نوشته و لوافي مي‌گويد: «فيلمنامه برايم جذاب بود و مدتي را با گوهري روي فيلمنامه كار كرديم كه بسيار لذت بخش بود و روزانه با هم همفكري و كلنجار داشتيم كه روزهاي بسيار خوبي بود و به فيلمنامه‌اي كه مي‌خواستم نزديك شديم. گوهري پيش از آن مدتي را در آلمان تحقيق كرده بود و بعد از آن من تحقيقاتم را شروع كردم كه با توجه به سليقه خودم تغييرات تازه‌اي در فيلمنامه ايجاد كرديم. لوافي قصد دارد بعد از «برلين منفي هفت» فيلم «دوشنبه دوست‌داشتني» را بسازد و ترجيح مي‌دهد تا زمان آغاز پيش توليد درباره آن صحبت نكند.



در حال حاضر همه در تكاپوي جشنواره‌هاي بزرگ تئاتر و فيلم فجر هستند، فضا بيشتر جشنواره‌اي است فكر مي‌كنيد زمان مناسبي براي اكران «برلين منفي هفت» است؟

من هم به اين امر معتقدم، اين روزها جشنواره تئاتر شروع شده و جشنواره فيلم فجر را پيش‌رو داريم و همه به فيلم‌هاي سال آينده (اكران سينماها) فكر مي‌كنند و فضاي جشنواره غالب است. با تمام اين حرف‌ها چاره ديگري نداشتم، اگر اين زمان را براي اكران از دست مي‌دادم، هيچ وقت «برلين منفي هفت» اكران نمي‌شد و دوست داشتم فيلمي كه ساخته شده، اكران شود.

به نظر مي‌رسد براي «برلين منفي هفت» با توجه به آغاز اكران، تبليغاتي نيز صورت نگرفته است؟

متاسفانه چند روزي از اكران فيلم گذشته است اما هيچ تبليغاتي براي فيلم نشده و حتي بعضي از دوستان مطبوعاتي تماس گرفته و مي‌پرسند فيلم چه زمان اكران مي‌شود؟ يعني حتي كساني كه از جزئيات اخبار و اطلاعات مطلع هستند از اكران فيلم بي‌خبرند، چه برسد به تماشاچي‌ها.

خاطرم هست زماني كه «برلين منفي هفت» در جشنواره فجر اكران شد، برخي معتقد بودند كه فيلم نمي‌تواند با مخاطب ايراني ارتباط برقرار كند، خودتان اينطور فكر مي‌كنيد؟

موافق اين گفته‌ها نيستم، تماشاگر ايراني باهوش است و تجربه‌هاي اخير در استقبال از برخي فيلم‌ها اين را نشان مي‌دهد. اگر زماني مخاطبان سينمايي ما به فيلم‌هاي كمدي رجوع مي‌كردند به اين دليل بود كه جريان غالب اكران در همين حوزه محدود بود و معتقدم اگر فيلم خوب باشد،و شرايط اكران مناسب باشد بيننده خود را خواهد داشت.اگر از فيلمي استقبال نمي‌شود نبايد مخاطب را مقصر خواند. شرايط اكران برخي فيلم‌ها بسيار مظلومانه است و اين باعث مي‌شود برخي فيلم‌ها در يك انزوا اكران شوند.

فكر مي‌كنيد فيلم «برلين منفي هفت» فروش خوبي خواهد داشت؟

باشرايطي كه فيلم اكران شده چنين انتظاری ندارم.هر چند با كلمه فروش براي فيلم موافق نيستم.

پس تعريفتان از فروش فيلم يا گيشه در سينما چيست؟

فيلم يك كالاي مصرفي نيست. پس با ميزان فروش سنجيده نمي‌شود.مخاطب معيار مناسب‌تري است. و ممكن است فيلمي با در نظر گرفتن مخاطب محدود ساخته شود.وقتي مي‌گوييم فيلمي مخاطب داشته ديگر تعداد تعيين‌كننده نيست. اگر شرايط مناسب باشد و فيلم ساختار استانداردي داشته باشد مخاطب خود را پيدا مي‌كند.اما بارها اتفاق افتاده كه فيلمي از استانداردهاي لازم برخوردار نيست فروش خوبي داشته است.



در اكران عمومي فيلم دوبله شده؟

بله. اما من دوست داشتم فيلم هم به زبان اصلي و هم دوبله اكران شود ولي شرايط اين كار را نداشتيم. اگر فيلم در زبان اصلي هم اكران مي‌شد، تماشاگر حق انتخاب داشت.اما متاسفانه امكان اين نبود كه از فيلم دو كپي تهيه شود و هزينه‌ها زياد مي‌شد.

در حال حاضر در چند سالن «برلين منفي هفت» اكران مي‌شود و اكران در شهرستان‌ها آغاز شده؟

فكر كنم هفت سالن در تهران و در شهرستان هيچ.

چرا آلمان را براي توليد فيلم انتخاب كرديد، با توجه به اينكه ديگر كشورها نيز مسئله مهاجرت را دارند؟

بايد يك كشور مهاجرپذير را انتخاب مي‌كرديم و آلمان يكي از اين كشورها بود. و فكر مي‌كنم تهيه‌كننده به واسطه ارتباطات اين امكان را داشت كه در آلمان هزينه‌ها را پايين بياورد.

به نظر مي‌رسد «برلين منفي هفت» در يك بلاتكليفي در اكران قرار گرفت، يادم است زماني كه فيلم توليد مي‌شد، مي‌گفتند اين فيلم سفارشي است، جزو فيلم‌هاي فاخر است و بودجه كلان داشته و خيلي‌ها نسبت به همين موضوع واكنش داشتند اما در زمان اكران اين فيلم در وسط مانده است؟

ببينيد تلاش كردم فيلم در سالم‌ترين شرايط ديده شود. آدمي نيستم كه درباره مسائلي كه پيش مي‌آيد توضيح بدهم يا سروصدا كنم، زماني كه سر فيلمبرداري بودم همين زمزمه‌ها وجود داشت. گروهي بودند كه اين فضا را شكل دادند و مدام از اعداد و ارقام حرف مي‌زدند.اين ارقام، برايم چيزي شبيه جوك بود و اين در حالي بود كه اين فيلم از هيچ كدام از امكانات بهره نبرد.



اگر اين حمايت‌ها نبود چرا صحبتي نكرديد يا واكنشي نشان نداديد كه ادامه‌دار نباشد؟

درست است كه برخي صحبت‌ها آزار دهنده بود. اما من عادت به نشان دادن واكنش يا دادن جوابيه ندارم. در واقع به حرف زدن در شرايط مسموم اعتقادي ندارم. كسي كه سينما و توليد فيلم در سينما را مي‌شناسد، متوجه مي‌شود كه «برلين منفي» با اين بودجه ساخته نشده است. زماني كه فيلم سينمايي «آرام باش و تا هفت بشمار» را با هزينه شخصي به‌طور كاملا مستقل ‌ساختم و فيلم به‌رغم تمام جوايز جهاني‌اش هيچ امكاني براي ديده شدن در ايران پيدا نكرد باز هم هيچ حرفي نزدم و برايم جالب است كساني كه اين روزها اين همه نگران سينماي مستقل هستند چرا يك كلمه از آرام باش و تا هفت بشمار حمايت نكردند.

به هر حال اين حرف‌ها خيلي به من ربطي ندارد. كار من ساختن فيلم است و افرادي كه نگاه تيزبين و هوشيارانه دارند به خوبي مي‌دانند كه اين اعداد و ارقام در مورد برلين منفي هفت خنده دار است. و كساني كه پيش از ديدن فيلم،نسبت به درون مايه آن واكنش داشتند اگر فيلم را ديده باشند مي‌بينند كه فيلم شعاري و سفارشي نيست. «برلين منفي هفت» فيلمي درباره مهاجرت و مشكلات و معضلات انسان‌هاست. همه اين حرف‌ها در فيلم مشهود است پس توضيح دادن من هيچ دردي را دوا نمي‌كند.

فيلم شما همانطور كه فرموديد، موضوع انساني را در بر مي‌گيرد و درباره مهاجرت است، فكر مي‌كنيد، بتواند در اكران خارجي موفقيت‌هايي به دست بياورد؟

تا به حال فيلم توسط چند كمپاني خارجي خريداري شده است.قرار است در چند كشور خارجي نيز به زودي اكران شود.